تاثیر آلودگی به سپتوریوز برگ (.septoria tritici rob. ex desm) در مراحل مختلف رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم در گرگان

بیماری سپتوریوز برگ گندم (septoria tritici rob. ex desm.) یکی از مهم ترین بیماری های گندم به شمار می رود که سالیانه خسارات فراوانی را به محصول گندم وارد می سازد. با توجه به اهمیت این بیماری در استان گلستان و به منظور تعیین میزان کاهش محصول ناشی از این بیماری و تاثیر آلودگی بیماری در مراحل مختلف رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار به مدت دو سال زراعی (1384-1382) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان (عراقی محله) به اجرا درآمد. در این تحقیق مایه زنی مصنوعی در زمان های مختلف رشد (مراحل پنجه زنی، تشکیل اولین گره ساقه، ظهور برگ پرچم و ظهور کامل سنبله ها)، سطوح مختلف یک فاکتور و ارقام تجن، زاگرس و کوهدشت سطوح فاکتور دیگر را تشکیل دادند. یک تیمار بدون آلودگی و کنترل شده با قارچکش به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. در زمان برداشت عملکرد دانه و اجزای آن شامل تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه اندازه گیری شد. تجزیه آماری بر روی داده های به دست آمده انجام و میزان کاهش محصول هر رقم در زمان های مختلف آلودگی تعیین شد. بر اساس نتایج به دست آمده، اثر زمان های مختلف آلودگی روی عملکرد دانه، وزن هزار دانه و تعداد دانه در سنبله معنی دار بود ولی روی تعداد سنبله در مترمربع معنی دار نبود. نتایج این بررسی نشان داد که میزان کاهش محصول در اثر این بیماری روی ارقام مختلف و در زمان های مختلف آلودگی متفاوت بود، به طوری که بیماری بسته به نوع رقم، مرحله آلودگی و شدت آن توانست باعث کاهش 9.17 تا 28.95 درصد محصول شود. آلودگی در مرحله پنجه زنی بیشترین کاهش محصول و آلودگی در مرحله ظهور سنبله کمترین کاهش محصول را داشت. این بیماری روی ارقام تجن، زاگرس و کوهدشت روزانه به ترتیب باعث 0.24, 0.30 و 0.25 درصد و در کل باعث 26.74, 28.95 و 24.69 درصد کاهش محصول شد.